Distoni, kasların istemsiz olarak kasıldığı, tekrarlayan bir hareket bozukluğu olarak tanımlanabilmektedir. Özellikle Parkinson hastalığı, esansiyel tremor gibi hastalıklardan sonra en çok görülen hareket bozuklukları arasında yer almaktadır.
Distoni, kasların istemsiz olarak kasıldığı, tekrarlayan bir hareket bozukluğu olarak tanımlanabilmektedir. Özellikle Parkinson hastalığı, esansiyel tremor gibi hastalıklardan sonra en çok görülen hareket bozuklukları arasında yer almaktadır.
Distoni vücudun bir bölümünü (fokal), birbirine komşu iki bölümü (segmental distoni) ya da vücudun tüm bölümlerini (genel distoni) etkileyebilir. Yaşanan kas spazmları hafif veya şiddetli olabilir. Bu spazmlar acı verici olurken, günlük hayatı da olumsuz etkileyebilmektedir. Distonide tedavi süreci semptomları iyileştirmeye yöneliktir. Vücudun herhangi bir noktasını etkileyen distoni istem dışı kas hareketlerine neden olduğu için ağrı sebebi olabilir. Distoni nörolojik bir sendromdur. Genelde yetişkinlerde rastlanabilen distoni bazen çocuk ve gençlerde de görülebilir. Distoni istem dışı kasılma yaptığı için duruş bozukluğuna, ses tellerinde titremeye de neden olabilir. Bazı hastaların yüz kaslarında kasılmalar oluşur, bu durum normalin dışında göz kırpma, mimik hareketlerine yol açabilmektedir. Sebebe bağlı olarak primer ve sekonder distoni olmak üzere iki ayrı grupta incelenebilen distoni istemsiz kasılma ya da seğirmelerle karakterize olan bir durumdur.
Distoni herkesi farklı biçimde etkileyebilir. Genelde belirtiler yavaş ortaya çıkar. Örneğin el yazısında bozulma, ayaklarda kramp, ayakların kontrolünü kaybetmesi, boyun bölgesinde ani kasılma, konuşma zorluğu gibi belirtiler görülebilir. Belirtiler distoninin türüne göre değişebilir ve stres, yorgunluk veya kaygıyla kötüleşebilir, zamanla daha belirgin hale gelebilir.
Distoni vücudun farklı bölgelerinde olabilir. Bunlar şöyle sıralanabilir:
Boyun: Baş ve boyun kaslarında görülebilen distoniye servikal distoni denir. Baş ve boyun spazmları olur. Başın istemsiz hareket etmesi, bir yana eğilmesi gibi semptomları vardır. Bazı durumlarda kişilerin duruşu bozulabilir. Her yaşta görülebilir.
Göz kapakları: Göz kırpma artar. Çoğunlukla iki gözde de olur. Gözlerin kapanmasına neden olarak görmeyi zorlaştırabilir. İstemsiz spazmlar olur ama bu spazmlar ağrılı değildir. Parlak ışıkta, stresliyken, insanlarla etkileşimlerde artabilir, göz kuruluğu yapabilir. Bu duruma blefarospazm denir.
Çene veya dil: Konuşma sorunları, salya akması, çiğneme ve yutma güçlüğü yapabilir. Oromandibular distoni denilen bu durumda bazı kişilerde diş gıcırdatma da yaşanabilir.
Ses telleri: Seste bozulma meydana gelebilir. Seste çatlama, incelme, boğuklaşma olabilir. Bu duruma spazmodik distoni denir. Kadınlarda daha sık rastlanır.
El ve kollar: Yazı yazarken, müzik aleti çalarken ortaya çıkabilir. Yazıda bozulma, çalınmayı bilinen bir müzik aletini çalamama gibi sorunlar yapabilir. Bilek ve omuzda da tutulmalar olabilir.
Distoninin kesin nedeni bilinmemekle birlikte beynin çeşitli noktalarında sinir hücrelerindeki bir sorundan da kaynaklanabileceği düşünülebilir. Bazı distoni türleri kalıtsal da olabilir. Distoni farklı hastalıkların belirtisi de olabilir. Bu hastalıklar şöyle sıralanabilir:
Distoninin tipine bağlı olarak bu durum bazı komplikasyonlara sebep olabilir. Günlük aktiviteler veya bazı işlerde performans engellenir, göz kapaklarını etkileyerek görme sorunu yaratabilir, çene hareketlerinde bozulmaya neden olur, yutma ve konuşma zorluğu yapar, kaslarda ağrı ve yorgunluk yapabilir, depresyona sebep olabilir, sosyal hayattan koparabilir.
Nöroloji uzmanı, hastanın kas kasılması ve spazmlarını yönetebilmek için ilaç, terapi veya ameliyat önerebilir. Tedaviler şöyle sıralanabilir:
Bazı durumlarda cerrahi yöntemlere de başvurulabilir. Derin beyin uyarımı yapılabilir. Elektrotlar, beynin belirli bir bölümüne cerrahi olarak implante edilir ve göğüs bölgesine yerleştirilen bir jeneratöre bağlanır. Bu, beyinde kas kasılmalarını kontrol etmeye yarar. Bunun yanında kas spazmlarını kontrol eden sinirlerin kesilmesini içeren seçici denevaryasyon cerrahisi kullanılabilir.
Bize mesaj yolu ile de ulaşabilirsiniz