Parkinson

Demans (bunama) irəliləyici şəkildə yaddaş, düşüncə və davranış pozuntularına səbəb olan, insanın gündəlik həyat funksiyalarını müstəqil şəkildə həyata keçirməsini çətinləşdirən xəstəlikdir.

Əlamətləri:

  • Unutqanlıq; yeni hadisələrin unutulması
  • Davranış pozuntuları; narahatlıq, acitasiya, aqressiya
  • Psixoloji əlamətlər; depressiya, hallyusinasiya, narahatlıq
  • Görmə məkançı pozuntuq; məkan qavrayış pozuntuğu
  • Dil pozuntuları
  • Problem həll etmə qabiliyyəti pozuntuğu
  • Fiziki əlamətlər; sidik qaçırma, nəcis qaçırma, yeritmə pozuntuları, çəki itkisi

Parkinson Əlamətləri Nələrdir?

Parkinson xəstəliyi əlamətləri çox vaxt gizli simptomlarla irəliləyə bilir. Bu səbəbdən mütəzəm sağlamlıq nəzarətləri çox əhəmiyyətlidir. Buradan yola çıxaraq xəstəliyin mərhələ mərhələ əlamətlərini aşağıdakı kimi təfərrüatlandıra bilərik:

  • Parkinson Xəstəliyində 1-ci Mərhələ: Xəstəliyin simptomları yüngül dərəcədə gedir. Tapıntılar tək tərəflidir. Bu mərhələdə şəxsdə əlilliyi tetikləməz. Bədəndəki duruş pozuntularını ancaq kənardan bir insan fərqinə vara bilər.
  • Parkinson Xəstəliyində 2-ci Mərhələ: Az da olsa əlillik vəziyyəti özünü göstərməyə başlayır. Artıq bu mərhələdə duruş və yeritmə təsirlənməyə başlamışdır.
  • Parkinson Xəstəliyində 3-cü Mərhələ: Bədən hərəkətlərində gözlə görünər bir yavaşlıq müəyyən olur. Bu mərhələdə tez-tez tarazlıq pozuntuğu və yıxılma kimi vəziyyətlər yaşanır. Az da olsa funksiya pozuntuları baş verə bilər.
  • Parkinson Xəstəliyində 4-cü Mərhələ: Artıq bu mərhələdə əlamətlər şiddətlənməyə başlayır. Xəstə yeriyə bilər ancaq bu onun üçün olduqca çətin olur. Bədən funksiyalarında isə yavaşlama aydın olaraq müşahidə edilə bilər. Qısaca bu mərhələyə daxil olan bir xəstə tək başına həyatını davam etdirə bilməz.
  • Parkinson Xəstəliyində 5-ci Mərhələ: Artıq xəstəliyin son mərhələsinə gəlinmişdir. Təəssüf ki, xəstə təkərli oturacağa asılı hala gəlir və baxıma ehtiyac duyur.

Parkinson Xəstəliyinin Müalicəsi

Parkinson müalicəsində prioritet dərman müalicəsidir. Dərman müalicəsi ilə beyindəki dopamin maddəsinin istehsal açığı bağlanır. Dərmanlar mövcud şikayətlərin azalmasını təmin etsə də xəstəliyin irəliləməsini qarşısını ala bilmir. Beləliklə günümüzdə Parkinsonun qəti müalicəsi tapılmamışdır. Müalicədə xəstənin yaşı, xəstəliyin əlamətləri və mərhələsinə bağlı olaraq müalicə üsulu müəyyənləşdirilir.

Dərman müalicəsi ilə şikayətlərin aradan qalxması təmin edilir və xəstəliyin irəliləməsi yavaşladılır. Ancaq xəstəlik düzəlmirsə ya da dərman istifadəsi ilə əlaqəli yan təsirlər ortaya çıxmışsa; cərrahi müalicələrə də müraciət edilə bilir.

Cərrahi müalicədə; beyin batareyası (dərin beyin stimulyasiyası) və beynə lezyon cərrahiyyəsi (ablatif üsullar) olmaqla iki seçim mövcuddur. Beyin batareyası üsulu ilə parkinsonun təsirləri əhəmiyyətli dərəcədə azaldılır və insanın həm gündəlik həyatını həm də rahatlığını məhdudlaşdıran hərəkətlərdə düzəlmə görülür.

Parkinson Müalicəsində Beyin Batareyası Üsulu

Bu üsulda beyində xüsusi bölgələrə elektrod (elektronik çubuqlar) tam düzgünlüklə yerləşdirilərək, pozulmuş olan elektrik fəaliyyətinin tənzimlənməsi hədəflənir. Batareyanın beyində yerləşdiriləcəyi hədəf bölgə insanın mövcud şikayətinə və əlavə problemlərinə görə əməliyyat öncəsində müəyyənləşdirilir.

Əməliyyatda lokal anesteziya altında insanın başına çərçivə yerləşdirilir və beyin tomoqrafiyası ilə MR görüntüsü birləşdirilərək hədəfin koordinatları çox həssas şəkildə tənzimlənir. Beyində nüvə adlanan nöqtəvi hədəflərə saç kılı qalınlığında elektrod qoyulur. Ən yaxşı təsirin müşahidə edildiyi beyin bölgəsinə daimi 2 ədəd elektrod yerləşdirilir.

Sonrasında çərçivə çıxarılır və xəstə yatırılaraq beynə yerləşdirilən elektrodlar uzadıcı kablo vasitəsilə dəri altından köprücük sümüyünün altına ürək batareyasında olduğu kimi generator mexanizmi ilə birləşdirilir.

Sorularınız için bize ulaşın +90 544 660 40 10

Bize mesaj yolu ile de ulaşabilirsiniz

Size en kısa sürede dönüş yapacağız.